مقالات

چالشها و راهکارهای مدیریت و کاهش ریسک باقیمانده آفتکش ها در تولید و صادرات پسته

تأثیر استانداردهای کشاورزی بر تجارت محصولات غذایی به‌ویژه در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در اکثر کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه تبدیل شده است. حداکثر میزان مجاز باقیمانده (MRL) مواد شیمیایی یکی از مهم‌ترین موارد در خصوص استانداردهای مواد شیمیایی در حوزه کشاورزی است. اکثر اقتصاددانان و سیاست‌گذاران حوزه کشاورزی با این موضوع موافق‌اند که موانع غیر تعرفه‌ای در تجارت محصولات کشاورزی در قرن بیست و یکم در مقایسه با موانع تعرفه‌ای از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار هستند. حد مجاز باقیمانده آلاینده‌های شیمیایی (MRLs) استانداردهای عمومی اجباری هستند که توسط دولت‌ها تعیین می‌شوند. در اصل، مقررات مربوط به بهداشت گیاهی باهدف تسهیل تولید و تجارت و به‌منظور کمک به حفظ سلامت گیاه، حیوانات و انسان وضع شده است، بااین‌حال، این اقدامات می‌تواند عمداً یا ناخواسته مانعی در تجارت محصولات کشاورزی ایجاد نماید.

حداکثر میزان مجاز باقیمانده آفت‌کش‌ها حداکثر غلظتی از آفت‌کش است که یک کشور قانوناً این سطح از باقیمانده را در محصول غذایی می‌پذیرد. بر اساس داده‌های سازمان تجارت جهانی در سال 2019، تقریباً بیش از 60 درصد از موانع غیر تعرفه‌ای مربوط به بهداشت گیاهی بوده است و در میان این اخطارها حدود 36 درصد مربوط به  حداکثر میزان مجاز باقیمانده آفت‌کش‌ها بوده است. سه دهه قبل، مفهوم حداکثر میزان مجاز آفت‌کش‌ها کمتر شناخته‌شده بود. اما در سال‌های اخیر، یکی از مواردی که تولیدکنندگان محصولات کشاورزی در تصمیمات مدیریت و کنترل آفات در نظر می‌گیرند این موضوع است. عدم وجود استانداردهای یکسان جهانی در مورد باقیمانده آفت‌کش‌ها نگرانی فزاینده‌ای برای تولیدکنندگان محصولات استراتژیک مانند پسته که به کشورهای زیادی در جهان صادر می‌شود ایجاد کرده‌است.

برای کشورهای درحال‌توسعه از جمله ایران، برآوردن الزامات حداکثر میزان مجاز باقیمانده آفت‌کش‌ها که معمولاً توسط کشورهای توسعه‌یافته تعیین و تدوین شده است می‌تواند چالش‌برانگیز بوده و هزینه انطباق را برای کشورهای صادرکننده افزایش دهد. یکی از عوامل مهم کاهش عملکرد پسته در ایران خسارت آفات و بیماری‌ها و علف‌های هرز است که با جلوگیری از خسارت آنها میزان تولید افزایش می‌یابد. باتوجه‌به اینکه این محصول یکی از اقلام مهم و استراتژیک در بخش صادرات غیرنفتی به شمار می‌رود، برای تداوم صادرات این محصول و حفظ بازار و کسب درآمد ارزی بیشتر، تولید پسته سالم و عاری از باقیمانده آفت‌کش‌ها ضروری است.

جهت مطالعه متن کامل، مقاله را دانلود نمائید