گزارش سالانه مغزجات درختي اتحاديه اروپا

سحر نخعي، دبير کميته بازرگاني انجمن پسته ايران

منبع: شبکه اطلاع‌رساني دپارتمان کشاورزي آمريکا (USDA)

اتحاديه اروپا و آمريکا: شرکاي اصلي تجاري

ماهنماه شماره 32 - آذرماه 1397

اتحاديه اروپا (28 کشور) بزرگ‌ترين بازار هدف صادرات مغزجات درختي از آمريکا است. 32 درصد از کل مغزجات توليدشده در آمريکا در سال 2017 به اين مقاصد صادر شده است. سهم کشورهاي شرق آسيا از واردات مغزجات درختي 27 درصد و خاورميانه 12 درصد بوده‌است.

در سال 2017، ارزش صادرات مغزجات به اتحاديه اروپا به 2.7 ميليارد دلار رسيد؛ بادام آمريکا (خشک در پوست و مغز) 1.5 ميليارد دلار، پسته (خشک در پوست) 446 ميليون دلار و گردو به ارزش 344 ميليون دلار فروخته شد. در داخل اتحاديه اروپا مهم‌ترين مقاصد مغزجات درختي آمريکا به ترتيب اهميت عبارتند از: اسپانيا، آلمان و هلند که جمعاً سهم 63 درصدي از کل واردات به اروپا را دارند.

ايالات متحده آمريکا بزرگ‌ترين عرضه‌کننده مغزجات درختي به اروپا است. در سال 2017 سهم اين مبدأ از عرضه در بازار اروپا 37 درصد بود. ترکيه سهم دوم را از بازار اروپا دارد (20 درصد) و پس از آن ويتنام، شيلي و هند صادرکنندگان مغزجات به اين بازار هستند. بادام همچنان کالاي اصلي است که سهمش از کل واردات آجيل‌هاي درختي به اتحاديه اروپا 22 درصد است.

خريداران اصلي مغزجات درختي: فرآوري غذايي و صنعت آجيل

صنايع آجيل و فرآوري غذايي اروپا بزرگ‌ترين مصرف‌کنندگان مغزجات درختي در اروپا محسوب مي‌شوند؛ اين صنايع هم از مغزجات در شيريني‌هاي سنتي استفاده مي‌کنند و هم به بازفرآوري و صادرات مجدد آنها به کشورهاي ثالث مي‌پردازند. بادام بيشتر به عنوان ماده اوليه در توليد مارزيپان، نوگات، تورون (شيريني اسپانيايي مخصوص کريسمس)، ساير شيريني‌جات و کيک‌ها مصرف مي‌شود. کارخانه‌داران مواد غذايي در اروپا از پسته و گردو براي استفاده در بستني و شيريني‌جات استفاده مي‌کنند.

صنعت آجيل و خوراکي اروپا همواره در تلاش براي ارائه محصولات و روش‌هاي نوين براي مصرف بيشتر آجيل و مغزجات است. با اين وجود ديده مي‌شود که معرفي محصولات جديد در بازارهاي سنتي مثل اسپانيا و ايتاليا چندان هم ساده نيست. در اين بازارها مصرف‌کنندگان اغلب محصولات خوراکي آشنا را ترجيح مي دهند.

به دليل قدمت زياد بازار اروپا، تمرکز فروشندگان محصولات غذايي بيشتر بر تدوين استراتژي‌هايي براي توليد محصولات جديد با ارزش افزوده است تا فروش بيشتر کالاها در حجم انبوه. همچنين از طريق کمپين‌هاي تبليغاتي و بسته‌بندي‌هاي جديد سعي در نشان دادن هرچه بيشتر ارزش غذايي و فوايد مغزجات درختي دارند.

گسترش تجارت در بازار اتحاديه اروپا

از آنجا که اتحاديه اروپا مقصد اصلي صادرات مغزجات درختي است، صادرکنندگان آمريکايي همواره به دنبال گسترش روابط تجاري با اين کشورها هستند. نمايشگاه‌هاي تجاري يک فرصت طلايي براي شناخت اين بازار و ملاقات با واردکنندگان احتمالي هستند. بعضي از نمايشگاه‌هاي تجاري اصلي در اروپا که به مغزجات درختي مربوط مي‌شوند، عبارتند از:

سيال (SIAL)          21 الي 25 اکتبر 2018                پاريس، فرانسه

يکي از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين نمايشگاه‌هاي مواد غذايي با بيش از 7200 غرفه‌دار و 160 هزار بازديدکننده.

فروت لاجيستيکا (FRUIT LOGISTICA)   6 الي 8 فوريه 2019        برلين، آلمان

نمايشگاه اصلي مواد غذايي تازه با بيش از 3000 غرفه‌دار و 78 هزار بازديدکننده.

بيوفک (BIOFACH)    13 الي 16 فوريه 2019               نورمبرگ، آلمان

نمايشگاه مهم مواد غذايي اورگانيک، نوشيدني‌ها و محصولات غير غذايي با 3218 غرفه‌دار و 50 هزار بازديدکننده از 134 کشور.

آنوگا (ANUGA)         5 الي 9 اکتبر 2019                     کلن، آلمان

به صادرکنندگاني که جديداً وارد صنعت تجارت مغزجات شده‌اند، توصيه مي‌شود جهت آگاهي بيشتر از مقررات غذايي اتحاديه اروپا و آشنايي با فرصت هاي بازار به گزارشات FAIRS (حاوي استانداردها و مقررات واردات محصولات غذايي و کشاورزي به اتحاديه اروپا) مراجعه کنند.

فعالين آمريکايي در اتحاديه اروپا

انجمن‌هاي تجاري مثل اتحاديه بادام کاليفرنيا (ABC)، انجمن پسته‌کاران آمريکا (APG) و کميسيون گردوي کاليفرنيا (CWC) همواره به دنبال توسعه استراتژي‌هاي تجاري در بازار اتحاديه اروپا هستند. اين انجمن‌هاي تجاري يا فعالين صنعت، در همکاري با اداره‌هاي خدمات کشاورزي در سرتاسر اروپا همواره در صدد افزايش فرصت‌هاي بازار مغزجات درختي هستند.

محصول پسته

پسته در ايتاليا يک محصول سنتي محسوب مي‌شود، به خصوص در سيسيل (منطقه برونته) که عرضه کننده 90 درصد محصول پسته ايتاليا است. در سال‌هاي اخير، توليد پسته تا حدودي به ساير مناطق در سيسيل و باسيليکاتا نيز گسترش يافته‌است. در اين مناطق باغ‌هاي جديدتر و با بهره‌وري بالاتر احداث شده‌اند. بيانکا (يا ناپولتانا) رقم اصلي پسته در ايتاليا است که معمولاً در سپتامبر برداشت مي‌شود. از سال 2004، کميسيون اروپا به پسته برونته نشان PDO (داراي مبدأ حفاظت شده) اهدا کرده است و آن را از ساير واريته‌هاي پسته در دنيا متمايز کرده‌است. 

علاقة مصرف‌کننده اسپانيايي به پسته در حال افزايش است، همين‌طور توليد پسته در اسپانيا که روند رشد سريعي طي مي‌کند. درست است که پسته در اسپانيا محصولي سنتي تلقي نمي‌شود، اما سودآوري بالاي آن و تقاضاي زياد براي اين محصول در 10 سال گذشته سبب شده سطح زيرکشت پسته در اسپانيا به‌طور قابل ملاحظه‌اي افزايش يابد.

توليد پسته داخلي هنوز نسبتاً اندک اما در حال افزايش است (جدول 2). منطقه کاستيا لامانچا بيشترين افزايش در سطح زيرکشت پسته و توليد را داشته است. گسترش سطح زير کشت پسته، سرمايه‌گذاري بلند مدتي است که انتظار مي‌رود همچنان در حال افزايش باشد.

مصرف پسته

توليد پسته در داخل اتحاديه اروپا کفاف ميزان تقاضاي داخلي را نمي‌دهد، از اين رو ميزان قابل توجهي پسته از ايران و آمريکا وارد اتحاديه اروپا مي‌شود. پسته به شکل‌هاي گوناگون در اروپا مصرف مي‌شود، از مصرف نوع خشک در پوست آن به عنوان آجيل گرفته تا مصرف مغز پسته در رستوران‌ها، کيک و شيريني‌جات و ساير صنايع غذايي و پودر مغز سبز پسته در بستني.

تجارت پسته

اتحاديه اروپا واردکننده اصلي پسته در دنيا است. ايران و آمريکا عرضه‌کنندگان اصلي پسته به اروپا هستند که در مجموع سهمي بيش از 90 درصد از کل واردات به اروپا را دارند. در بازار اتحاديه اروپا، ايران رقيب اصلي آمريکا است. کيفيت و اعتمادي که به پسته آمريکايي وجود دارد آن را عرضه کننده اصلي پسته به اتحاديه اروپا کرده است (جدول 3).

صادرات پسته از اتحاديه اروپا بسيار ناچيز است. مقاصد اصلي پسته توليدشده در 28 کشور عضو اتحاديه اروپا در سال 17/2016 شهرهاي خودمختار مليا و سيوتا در اسپانيا بودند (جدول 4).